Odżywianie chorego na dysfagię, zmniejszając ryzyko zaburzeń
Leczenie dysfagii ustala się po potwierdzeniu diagnozy. To lekarz wybiera program leczenia oparty na przyczynie, zdolnościach umysłowych i fizycznych oraz jakości życia pacjenta. Bezpieczne karmienie chorego, powinno przedstawiać, wszystkie dostępne opcje leczenia, związane z poprawą trudności w połykaniu, w konkretnym przypadku. Pomaga to w osiągnięciu najbezpieczniejszej i najmniej restrykcyjnej diety. Przede wszystkim, chory i rodzina powinni wiedzieć, jaką strategię zastosować, aby karmienie chorego na dysfagię było bezpieczne i odpowiednia dla pacjenta.
Jedną ze strategii są diety zróżnicowane (modyfikowane), oparte na tym, co pacjent może bezpiecznie spożywać. Żywienie chorego na dysfagię wymaga wyboru odpowiedniej struktury pożywienia. Jedzenie może być podawane w formie:
– rzadkie / zagęszczane: o konsystencji nektaru, miodu i puddingu.
– rzadkie / Gęste puree
– normalna dieta
– pokrojone / zmiksowane, miękka dieta
– alternatywna tekstura / temperatura – naprzemiennie ciecze i ciała stałe (wyeliminowanie pozostałości).
Zagęszczacze płynów
Im większa lepkość, tym płyn wolniej się przesuwa, co ma ułatwiać połykanie. Konieczność zagęszczania płynów jest decyzją, ściśle dopasowaną do sprawności połykania przez pacjenta. Jednakże, jeśli gęstsza ciecz jest połykana, odzyskanie oddechu z powodu aspiracji, może trwać dłużej. Jeśli lekarz zaleca zagęszczoną dietę płynną, należy monitorować ilość płynów, które pacjent pije, aby utrzymać nawodnienie. Większość pacjentów raczej odmawia picia i odwodnienie powoduje spadek zdrowia. Karmienie chorego na dysfagię z użyciem zagęszczaczy wymaga, monitorowania nawodnienia, kontrolując poziom kreatyny we krwi.
Jeśli chory ma pić zagęszczone płyny, powinieneś wiedzieć:
– produkty spożywcze o charakterze płynnym, np. zupy, musisz zagęścić do właściwej konsystencji
– jeśli zagęszczasz gorące płyny, mogą bardziej zgęstnieć, gdy będą chłodne
– zagęszczone płyny podatne są na pogodę na zewnątrz – zwiększona wilgotność lub chłód, może ulec zmianie
– jeśli pozwolisz się płynom zsiąść, zgęstnieją.
– jeśli zauważysz małe grudki / bryłki w zagęszczonej cieczy, to porażka w zagęszczaniu, nie wymieszało się dobrze z płynem.
Metody bihawioralne
Żywienie chorego na dysfagię wymaga cierpliwości, kreatywności i wyobraźni.
Pozytywne wpływanie na występujące objawy czy problemowe zachowania w dysfagii można osiągnąć poprzez:
-następujące po sobie małe kawałki z małymi łykami
-małe kawałki / małe łyki –
-płukanie płynem w celu oczyszczenia pozostałości z jamy ustnej, gardła,…
-„suche” przełykanie – wyraźne resztki, pozostałości
– wielokrotny ruch przełykania – w celu usunięcia pozostałości
Zmiana postawy podczas posiłku
Strategie postularne służą do zmiany sposobu, w jaki bolus pokonuje drogę podczas połykania. Odżywianie chorego na dysfagię wprowadza
specyficzne, bezpieczne pozycje, aby poprawić dyskomfort dysfagii, czyli sposób, w jaki pokarm przemieszcza się przez gardło. Dobrym pomysłem jest, aby chory spróbował użyć tych pozycji podczas badań. W ten sposób może zorientować się, jak dobrze lub co naprawdę działa lub nie działa dla niego.
Karmienie chorego na dysfagię, często odbywa się przy zmianie pozycji:
– siedząca, wyprostowana
– przechylenie głowy w bok
– rotacja głowy
– opuszczenie podbródka (brody)
– pozycja na boku / półleżąca
Sposoby na poprawę zaburzeń połykania, są strategią wynikającą z indywidualnych potrzeb i stopnia dysfagii. Odpowiednie żywienie chorego na dysfagię jest kluczowe w szybkim powrocie do zdrowia. Główny problem stanowią zakrztuszenia i zachłyśnięcia pokarmem lub napojem. Poprzez powyższe metody, jak i trzymanie się określonych zasad można zminimalizować zaburzenia połykania i uczynić karmienie bardziej bezpiecznym. Pomoc w karmieniu chorego na dysfagię, wymaga wielkiej uwagi i znajomości chorego. Duże znaczenie ma ma także dieta w dysfagii, która należy stosować zgodnie z zaleceniami lekarza.
