Rodzaje diety w dysfagii, gdy choroba dysfagia to problemy z połykaniem jedzenia
Co jeść w czasie choroby dysfagii? Co pomoże choremu, gdy są problemy z połykaniem jedzenia?. To pytania, na które znajdziesz odpowiedz w tym poście. Przedstawione wersje diety, wspomagają chorego z trudnościami przełykania, nie sprawiając bólu. To co podajesz choremu, powinno być o konsystencji gładkiej papki i miękkie. Wszystkie produkty zbożowe, np. pieczywo, suchary czy biszkopty, należy podawać namoczone w mleku, herbacie albo smakowym płynie. Dobór odpowiednich produktów w przypadku choroby to jedno, ale równie ważne czynniki to: sposób przygotowania, konsystencja, wilgotność posiłku oraz bezpieczeństwo i skuteczność połykania. Oprócz bólu podczas przełykania lub utrudnionego przesuwania kęsa, objawom dysfagii często towarzyszy: zgaga, wielokrotne połykanie jednego kęsa, kaszel, nudności, chrypka, ból w klatce piersiowej, cofanie się treści pokarmowej. Dolegliwości podczas spożywania posiłków czy napojów może skutkować niechęciom spożywania posiłków, a w konsekwencji odwonieniem i niedożywieniem chorego. Dlatego konieczna jest konsultacja z neurologopedą i dietetykiem dla postawienia właściwej diagnozy i określenia wymaganego stopnia modyfikacji konsystencji diety.
Zaburzenia połykania stanowią wyzwanie dla współczesnej medycyny. Jeżeli temat interesuje cię szerzej to jest książka – „Instrumentalne metody badań zaburzeń połykania„. To książka adresowana do lekarzy laryngologów, neurologów, dietetyków….
5 głównych rodzajów dysfagii
Dysfagię można podzielić na cztery kategorie, w zależności od lokalizacji problemu z przełykaniem:
- część ustno-gardłowa,
- przełykowa,
- przełykowo-żołądkowa
- okołoprzełykowa.
Te cztery typy to oddzielne, ale połączone obszary anatomiczne.
Mając na uwadze, jak zaburzenie dysfagia utrudnia życie ludziom, The Academy of Nutrition and Dietetics (USA) stworzyła dietę dla osób z dysfagią. Plan nazywa się National Dysphagia Diet. Utworzono 4 typy diety w dysfagii. Jakie stosować rodzaje diety w dysfagii?.
Co jeść w czasie choroby?
Choroba dysfagia uwzględnia następujące poziomy diety:
Typ diety w dysfagii poziom 1. – to potrawy rozdrobnione, gładkie (bez grudek) jak pudding i nie wymagają żucia. Obejmuje to żywność, taką jak jogurt, bita śmietana, mus jabłkowy, płatki owsiane, puree ziemniaczane z sosem do nadania wilgotności, miksowane zupy i puree z warzyw i mięs. Gorący rosół lub gorący sos może być dodawany do mięsnego puree.
Postać diety w dysfagii poziom 2. – jest poziomem pośrednim. Osoby na tej diecie powinny jeść wilgotne i miękkie pokarmy, które potrzebują trochę żucia. Jeść puree podobne do puddingu i unikać żywności o grubej teksturze. Pokarm w tej grupie powinien być rozdrobniony lub posiekany na bardzo małe kawałki (wielkość nasion sezamu). Dieta obejmuje m.in. miękkie, gotowane lub zmiksowane owoce lub warzywa, miękkie lub mielone mięso z sosem, twarożek, miękka jajecznica. Należy unikać krakersów, orzechów i innych suchych pokarmów.
Rodzaje diety w dysfagii poziom 3. – to dieta najmniej ograniczona, stosowana jako etap przejściowy do normalnej diety. Ludzie na tej diecie mogą jeść kawałki wilgotnych pokarmów wielkości kęsa o prawie normalnej teksturze. Żywność w tej grupie powinna być zmielona lub pokrojona na niewielkie kawałki. To miękkie pokarmy, które wymagają więcej żucia, np. mięso, owoce i warzywa. W tej diecie należy unikać chrupiących, lepkich lub bardzo suchych pokarmów takich jak: orzechy, krakersy, chipsy i inne przekąski.
Forma diety w dysfagii poziom 4. – pokrojone produkty spożywcze. Żywność w tej grupie powinna zostać posiekana na kawałki wielkości muszelki makaronu lub grzanek (małe kostki chleba). Można jeść wszystkie dostępne produkty spożywcze.
Musisz jednak uważać na płyny, które pijesz i na pokarm stały. Porozmawiaj ze swoim lekarzem o płynach, które są w Twoim przypadku dozwolone. Poniżej znajdziesz więcej informacji na temat zarządzania płynami w diecie dysfagii.
Niektórzy wyróżniają jeszcze:
Grupa diety w dysfagii poziom 5 – zwykła dieta – żywność nie zawiera żadnych modyfikacji składników ani faktur. Żywność w tej grupie to miękkie, wilgotne potrawy. To najmniej inwazyjna dieta w dysfagii. Pokarmy poziomu 5 utrzymują swój kształt na łyżce. Nie powinny być zbyt lepkie, aby nie przyklejały się do policzków, zębów, podniebienia czy gardła.
Choroba dysfagia – ogólnie o żywności i płynach
Ponieważ jedzenie i picie może mieć różną konsystencję (stopień spoistości, gęstości, lepkości substancji lub sprężystość), dlatego postać diety w dysfagii i poziomy powstały w oparciu o stopień ciężkości choroby.
Najbardziej restrykcyjną z rodzajów diety w dysfagii jest poziom 1. Co jeść w czasie choroby, gdy choroba przybrała taki obrót?. Ludzie na tej diecie powinni spożywać jedzenie w formie gładkich, wręcz aksamitnych tekstur. Możesz samodzielnie przygotowywać wiele dozwolonych produktów spożywczych. Choroba dysfagia wymaga postępowania zgodnego z instrukcjami lekarza. Możesz też zakupić produkty przygotowane na rynku.
Leczenie dysfagii może obejmować różne terapie. Możesz potrzebować operacji. Konieczne mogą okazać się specjalne ćwiczenie połykania lub przyjmowanie leku.
Wiesz, że płyny są niezbędne do utrzymania funkcji ciała, ale to co jeść podczas choroby i jak gęste powinno być jedzenie, decyduje stopień choroby. Zagęszczanie jedzenia odgrywa bardzo ważną rolę w stosowanej diecie, a lekarz oraz dietetyk ustala stopień gęstości.
Płyny są oceniane i klasyfikowane przez ich konsystencję, która wpływa na to, jak bezpiecznie osoba z dysfagią może połykać. Zazwyczaj codziennie potrzeba od 6 do 8 szklanek płynu. Niektórzy ludzie z dysfagią na poziomie 1 mogą pić mało zagęszczone płyny, u innych występują problemy z wodnistą cieczą. Warianty diety w dysfagii powinny być utrzymane dla dobra pacjenta i opiekuna. To co jeść w czasie choroby i jaka dieta powinna być stosowana, trzeba ściśle ustalić z lekarzem i dietetykiem.
Przeczytaj też: o zagęszczaniu potraw
Metody leczenia w zaburzeniach połykania
Kiedy zaburzenia połykania wymagają leczenia, twój patolog mowy, terapeuta zajęciowy, będą współpracować, aby zaprojektować i wdrożyć program dostosowany do Twoich potrzeb. Wiedza o tym, co jeść podczas choroby oraz dostosowanie diety, z pewnością przyniosą pożądany efekt. Aby problemy z połykaniem jedzenia nie stanowiły o negatywnym podejściu do posiłków, jest kilka metod leczenia, które mogą być zawarte w Twoim programie leczenia:
- Metody motoryczne – mogą obejmować program ćwiczeń gryzienia i połykania, a także konkretny trening technik połykania.
- Metody terapeutyczne – podaje się niewielkie ilości pokarmu, aby zwiększyć zdolność do bezpiecznego tolerowania kompletnego posiłku.
- Postawa – zaleca się, aby głowa i ciało znajdują się w pozycji umożliwiającej bezpieczne i skuteczne połknięcie.
- Sprzęt adaptacyjny – może być zalecane wyposażenie, które pomoże w karmieniu. Mogą być zalecane, np. poduszki na wózki inwalidzkie oraz adaptacyjne kubki i talerze.
- Zmiany w sposobie odżywiania się – lista zaleceń, która może zawierać sugestie, takie jak jedzenie wolniej, częstsze połykanie, jedzenie w spokojnym miejscu, spożywanie tylko niektórych konsystencji żywności itp. Stosowane poziomy pokarmów diety w dysfagii oraz zmiany w odżywianiu, daja pozytywne wyniki.
- Przygotowanie żywności – żywność może być przygotowana na różne sposoby. Twoje produkty mogą być puree, blenderowane lub miękkie zgodnie z zaleceniami lekarza.
Upewnij się, że postępujesz zgodnie ze wszystkimi wskazówkami medycznymi dotyczących żywności i płynów, które możesz i nie możesz spożywać. Stosuj właściwe dla siebie rodzaje diety w dysfagii oraz przestrzegaj tego co jeść podczas choroby, jeżeli problemy z połykaniem jedzenia dominują podczas posiłków. Jedzenie nawet pojedynczego produktu na liście „zabronione” mogą znacznie zwiększyć ryzyko aspiracji. Zespół opieki medycznej ma obowiązek pomagać w odpowiednim odżywianiu i uniknięciu powikłań.
Zanim wyrazisz zgodę na lek, test, badanie, zabieg,… , masz prawo wiedzieć i znać:
- nazwa badania lub zabiegu
- powód, dla którego masz badania lub zabieg
- ryzyko i zalety badania lub zabiegu
- kiedy i gdzie się odbędzie, kto to zrobi
- kiedy i na jakie rezultaty masz liczyć
- ile będziesz musiał zapłacić…itp.
Pamiętaj!
Strona internetowa ma charakter wyłącznie informacyjny. Prawidłowe rozpoznanie i poziomy pokarmów, rodzaje diety w dysfagii są ważnym krokiem w leczeniu. Aby ustalić, co jeść podczas choroby i jak dieta przy dysfagii powinna być dobrana, musisz mieć wsparcie medyczne. Obejmuje to historię choroby i różne testy w celu znalezienia przyczyny dysfagii. Do leczenia, zawsze potrzebne jest podejście zespołu medycznego – lekarze, dietetycy, psycholog, terapeuci,…. – wspólnie pracują nad opracowaniem najlepszego programu diety.
