Dieta w dysfagii, problemy z przełykaniem, czyli uczyć się żyć z dysfagią
Dysfagia to zaburzenia w przełykaniu pokarmów stałych oraz płynów. Jeśli masz dysfagię, mięśnie gardła, przełyku nie działają prawidłowo. Utrata apetytu to dosyć powszechne zjawisko w wielu stanach chorobowych. Potrzebna jest specjalna dieta w chorobie, która pozwoli organizmowi sprawniej funkcjonować. Choroba dysfagia, pozbawia chęci do jedzenia, zarówno osoby starsze jak i dzieci. Gdy nie jesz organizm osłabia się w wyniku braku odpowiedniej ilości kalorii oraz niskiego spożycia ważnych składników odżywczych: białka, witamin i minerałów.
Rodzaje diety w dysfagii, a więc rola żywienia jest priorytetowa, gdy występują trudności w połykaniu. Zaangażuj osobę z dysfagią w przygotowywanie potraw. Zapach jedzenia stymuluje ślinę i pobudza ochotę na posiłek.
Zmiksowane jedzenie można spożywać przez słomkę. Problem z przełykaniem jedzenia i picia może stać się mniej problemowy i bolesny. Słomki są wygodne, ale nie każda osoba z dysfagią, może się przez nie odżywiać. Podczas picia przez słomkę wysunięte do przodu wargi utrzymują słomkę, żeby wciągnąć płynną zawartość. Przede wszystkim mocno pracują mięśnie ust i mięśnie części twarzowej czaszki.
Picie przez słomkę wymaga kontroli nad fazą wdechu i wydechu. Jeżeli ma ona coś ułatwić przy dysfagii, należy najpierw skonsultować to z lekarzem
Rodzaje diety w dysfagii i poziomy pokarmów
Dieta w każdej niemal chorobie jest koniecznością. Jeśli masz dysfagię, mięśnie gardła, przełyku nie działają prawidłowo. Możesz nie być w stanie połykać prawidłowo, dlatego The Academy of Nutrition and Dietetics (USA) stworzyła dietę dla osób z dysfagią. Plan nazywa się National Dysphagia Diet. Utworzono 4 poziomy pokarmów diety w dysfagii, których w zależności od trudności przełykania trzeba przestrzegać. Dieta na odpowiednich poziomach pozwala zmniejszyć zagrożenie zadławienia się.
Dieta poziomu 1
Najbardziej restrykcyjna jest dieta w dysfagii na poziomie 1. Ludzie na tej diecie powinni spożywać jedzenie w formie gładkich, wręcz aksamitnych tekstur. To potrawy rozdrobnione, gładkie (bez grudek) jak pudding i nie wymagają żucia. Obejmuje to żywność, taką jak jogurt, bita śmietana, mus jabłkowy, płatki owsiane, puree ziemniaczane z sosem do nadania wilgotności, miksowane zupy i puree z warzyw i mięs. Gorący rosół lub gorący sos może być dodawany do mięsnego puree.
Więcej: Poznaj produkty dopuszczane w diecie poziomu 1
Dieta na poziomie 2
Gdy dysfagii przebiega trochę łagodniej i jesteś w stanie przeżuwać, można jeść żywność mieloną i wilgotne pokarmy, które potrzebują trochę żucia. Pokarm w tej grupie powinien być rozdrobniony lub posiekany na bardzo małe kawałki (wielkość nasion sezamu). Obejmują one m.in. miękkie, gotowane lub zmiksowane owoce lub warzywa, miękkie lub mielone mięso z sosem, twarożek, miękka jajecznica. Należy unikać krakersów, orzechów i innych suchych pokarmów.
Dowiedz się jak przygotować jedzenie dla osób z poziomem 2 dysfagii
Dieta poziom 3
To kolejny plan żywieniowy. Żywność w tej grupie powinna być zmielona lub pokrojona na kawałki wielkości ryżu. To miękkie pokarmy, które wymagają więcej żucia, np. mięso, owoce i warzywa. W tej diecie należy unikać chrupiących, lepkich lub bardzo suchych pokarmów takich jak: orzechy, krakersy, chipsy i inne przekąski.
Więcej: jaka dieta dozwolona jest na poziomie 3 w chorobie dysfagii
Produkty poziomu 4
Dieta na tym poziomie dopuszcza pokrojone produkty spożywcze. Żywność w tej grupie powinna zostać posiekana na kawałki wielkości muszelki makaronu lub grzanek (małe kostki chleba). Można jeść wszystkie dostępne produkty spożywcze.
Musisz jednak uważać na płyny, które pijesz i na pokarm stały. Porozmawiaj ze swoim lekarzem o płynach, które są w Twoim przypadku dozwolone. Poniżej znajdziesz więcej informacji na temat zarządzania płynami w temacie rodzaje diety w dysfagii.
Zmiana konsystencji pokarmów
Niektórzy wyróżniają jeszcze, najmniej inwazyjny poziom 5 diety w dysfagii. Można powiedzieć, że to zwykła dieta, bo żywność nie zawiera żadnych modyfikacji składników ani faktury. Żywność w tej grupie to miękkie, wilgotne potrawy.
Ponieważ jedzenie i picie może mieć różną konsystencję (stopień spoistości, gęstości, lepkości substancji lub sprężystość), dlatego rodzaje diety w dysfagii powstały w oparciu o stopień ciężkości choroby.
Możesz samodzielnie przygotowywać wiele dozwolonych produktów spożywczych. Choroba dysfagia wymaga postępowania zgodnego z instrukcjami lekarza. Możesz też zakupić produkty przygotowane na rynku.
Leczenie dysfagii może obejmować różne terapie. Możesz potrzebować operacji. Konieczne mogą okazać się specjalne ćwiczenie połykania lub przyjmowanie leku.
Wiesz, że płyny są niezbędne do utrzymania funkcji ciała, ale to jak gęste powinny być, decyduje stopień choroby. Zagęszczanie jedzenia odgrywa bardzo ważną rolę w stosowanej diecie, a lekarz oraz dietetyk ustala stopień gęstości.
Płyny są oceniane i klasyfikowane przez ich konsystencję, która wpływa na to, jak bezpiecznie osoba z dysfagią może połykać. Zazwyczaj codziennie potrzeba od 6 do 8 szklanek płynu. Niektórzy ludzie z dysfagią na poziomie 1 mogą pić mało zagęszczone płyny, u innych występują problemy z wodnistą cieczą.
Metody leczenia dysfagii
Kiedy zaburzenia połykania wymagają leczenia, twój patolog mowy, terapeuta zajęciowy, będą współpracować, aby zaprojektować i wdrożyć program dostosowany do Twoich potrzeb, dla bezpiecznego połykania. Oto kilka metod leczenia, które mogą być zawarte w Twoim programie leczenia:
- Metody motoryczne – mogą obejmować program ćwiczeń gryzienia i połykania, a także konkretny trening technik połykania.
- Metody terapeutyczne – podaje się niewielkie ilości pokarmu, aby zwiększyć zdolność do bezpiecznego tolerowania kompletnego posiłku.
- Postawa – zaleca się, aby głowa i ciało znajdują się w pozycji umożliwiającej bezpieczne i skuteczne połknięcie.
- Sprzęt adaptacyjny – może być zalecane wyposażenie, które pomoże w karmieniu. Mogą być zalecane, np. poduszki na wózki inwalidzkie oraz adaptacyjne kubki i talerze.
- Zmiany w sposobie odżywiania się – lista zaleceń, która może zawierać sugestie, takie jak jedzenie wolniej, częstsze połykanie, jedzenie w spokojnym miejscu, spożywanie tylko niektórych konsystencji żywności itp.
- Przygotowanie żywności – żywność może być przygotowana na różne sposoby. Twoje produkty mogą być puree, blenderowane lub miękkie zgodnie z zaleceniami lekarza.
Upewnij się, że postępujesz zgodnie ze wszystkimi wskazówkami medycznymi dotyczących żywności i płynów, które możesz i nie możesz spożywać. Jedzenie nawet pojedynczego produktu na liście „zabronione” mogą znacznie zwiększyć ryzyko aspiracji. Zespół opieki medycznej ma obowiązek pomagać w odpowiednim odżywianiu i uniknięciu powikłań.
Co warto wiedzieć
Zanim wyrazisz zgodę na lek, test, badanie, zabieg,… , masz prawo wiedzieć i znać:
- nazwa badania lub zabiegu
- powód, dla którego masz badania lub zabieg
- ryzyko i zalety badania lub zabiegu
- kiedy i gdzie się odbędzie, kto to zrobi
- kiedy i na jakie rezultaty masz liczyć
- ile będziesz musiał zapłacić…itp.
Pamiętaj!
Strona internetowa ma charakter wyłącznie informacyjny. Prawidłowe rozpoznanie, rodzaje diety w dysfagii i postępowanie z chorym na dysfagię są ważnym krokiem w leczeniu. Obejmuje to historię choroby i różne testy w celu znalezienia przyczyny dysfagii. Do leczenia, zawsze potrzebne jest podejście zespołu medycznego – lekarze, dietetycy, psycholog, terapeuci,…. – wspólnie pracują nad opracowaniem najlepszego programu jakim jest dieta w dysfagii.
